| Description |
Translation (Rita Seng Mai)
I will tell you about a bad village chief. Once upon a time, there was a village chief who often bullied the villagers. He rented his farm to the villagers to grow grains and lent them money. If the villagers couldn't pay him back, he took their farms. If they couldn't repay him in money, he made them work as his servants at his house. He always bullied them. There was a man who had a daughter in that village. He borrowed some money from the village chief and farmed. But soon, he passed away. Then the village chief asked the daughter of the deceased man to repay the money. The girl said, "I will make sure to repay all of your money next year." However, the chief didn't agree. He said, "You must pay me now! If not, you will have to work as a servant in my house!" The girl had to work as a servant at his house. He always bullied her. He gave her only a small amount of food to eat. She used dried husk to make a fire. She took the rice grains and hid them in the gunny sack. One day, an old woman went to the chief's house and asked for food. She said, "Please, give me some food." The chief said, "What food? I can't give food to anyone! Go away!" He waved his stick and drove her away. The old woman walked away. Then she bumped into the girl who was going to pour the waste out. The girl asked, "Grandma, did you get hurt?" The old woman said, "I went to that house and asked for some food, but the house owner beat me and drove me away." The girl said, "He does the same to me. He made me his servant and made me work for him. He always gives me only a little food. I feel pity for you, but I also don't have anything to feed you. I have some grains that I hide whenever I need to make a fire. Take those grains." She put the grains in the bag and gave it to the old woman. The old lady said, "Girl, when you are upset and cry, use this towel to wipe your tears." She gave her a towel. Then both of them continued their separate ways. The following day, when the chief mistreated her, she cried in distress. At that time, she remembered what the old woman said and used the towel to wipe her tears. After wiping her face, her face became beautiful. She turned into a very pretty girl. When the chief saw her, he said to her, "I will clear all your debt. Please give me that towel." But the girl refused to give it to him. She said, "I won't give it to you." While she was asleep that night, the chief stole the towel. The next morning, he drove her out of his house. The chief's wife used that towel first. She wanted to be pretty, so she rubbed her face harshly with it. Then it tore. She asked her husband, "How do I look now? Do I look pretty?" Her face was now hairy, like a fox's. The chief said, "I don't think you rubbed your face thoroughly." Then he rubbed his face with it. All his face was covered with hair. They looked like foxes. The villagers saw them and said, "They aren't human! They always bully us because they are foxes!" They beat them up and killed them. Since then, there was no one who bullied the villagers. They could work on their farms and live happily.
Transcription (Htu Bu)
N Kaja Ai Mare Salang Wa A Lam hpe bai tsun na re. Moi kalang mi hta da mare masha ni hpe grai dang sha ai mare salang langai mi nga ai da. Shi gaw mare masha ni hpe i, hkauna ni shap ya, hka, dai hku gumhpraw ni hkoi ya, N lu wa jang gaw hkauna ni zing. E, hkauna n lu jaw ai wa hpe gaw, masha ni dai hku rai na shi na nta kaw mayam galaw shangun re, dai hku grai roi sha ai mare salang langai mi nga ai da. Dai ten hta she, dai num, kawa ngu na wa gaw mare salang wa kaw gumhpraw hkoi na hkauna galaw sha ai, hkan, hkan wa nga ai da. Dai shaloi kawa gaw si mat ai da. Kawa si mat shaloi she, dai mare salang wa gaw dai kaw hka sa hpyi ai da. Sa hpyi shaloi she dai num kasha wa gaw tsun ai da. "Ngai ya htaning, ya bai du wa ai shaning hta ngai ma hkra lu wa hkra ngai galaw na." ngu tsun na shaloi she, jaw na ngu tsun na she, dai hkawhkam, dai mare salang wa gaw n ra ai i. "Ya ya nan jaw rit n lu jaw jang nang nye nta kaw mayam wa yam u." ngu tsun ai da. Dai shaloi she, dai la wa gaw mayam wa yam na matu, dai num wa dai la nta mayam wa yam mat ai da. Grai roi sha ai da. Shat ni ma kachyi chyi sha jaw sha, dai hku re da. Dai shaloi she, shan, dai kaw shi gaw mam hte wan wut wut re, re da. Dai shaloi she, dai mam hkinlang kaw na mam ni hpe shi gaw di na buri kaw makoi da, makoi da dai hku di ai da. Lani mi na aten hta grai dinggai ai dinggai langai mi she, aw ra hpan, dawhkrawng ma lang na she dai nta kaw shat sa hpyi sha ai da. "E, nta madu e, i, ngai hpe shat kachyi mi jaw sha u." ngu tsun na dai mare salang wa gaw tsun ai da. "Gara kaw na shat kachyi? Kadai hpe ma n lu jaw sha ai. Pru wa u." ngu tsun na shi gaw gawt na she, shingna hte mung bai abyen kau dat ai da. Dai shaloi she, pru mat wa sai da dinggai dai. Pru mat wa shaloi she, Dai num kasha wa mung i, shanhte na mara mala ni sa ru ngu sa wa shaloi she, adawt hkat ai da. Adawt hkat shaloi she, dinggai wa hpe, "E, dwi e gara kaw machyi mat sai?" hpa law nya law ngu tsun ai da. Shaloi she, "Ngai, ngai i, dai kaw shat sa hpyi sha ai. Ngai hpe abyen dat ai." ngu tsun ai da. "E, shi, i, dai la wa gaw ngai hpe ma, i, dai hku dai hku di na shi ngai hpe mayam shatai kau ai re. Shat ma kachyi chyi sha jaw sha ai." da. "Dai majaw a dwi nang hpe grai matsan dum ai tim ngai ma shat n lu jaw sha ai. Raitim ngai, i, wan wut shagu ngai mam mahkawng da ai dai nga ai. Dwi nang dai la mat wa u yaw." ngu na she buri langai mi kaw bang na jaw kau dat ai da. Dai shaloi, dinggai jan gaw, "E, ma e, i, nang ma grai yawn, nang myi prwi hkrat dai hku hkrap ai shaloi sha pyi naw, i, myit shapyaw hku na ndai hpa jet hte nang na myi man katsut tsut di u yaw." ngu jaw dat ai da. Shaloi wa mat sai da. Hpang shani ma dai hku grai zing-ri sha ai majaw shi gaw grai yawn hkrap na she, dai dinggai tsun da dum na shi gaw hpa jet dai hpe myi man katsut dat yang she, Myi man wa grai tsawm mat ai da. Grai tsawm ai shayi sha byin mat shaloi she, Dai, dai shaloi she, dai aw ra, jaugawng, dai mare salang la wa gaw mu na she, "Nang na, i, hka ni hpe ngai shaprai kau ya na. Dai majaw ndai hpa jet ngai hpe jaw rit." ngu dai hku ngu tsun ai da. Dai shaloi she, dai, dai hkawhkam, dai num kasha wa gaw, "N mai ai." ngu dai hku ngu tsun. Shana yup nga shaloi dai mare, mare salang wa la kau ya ai da. La kau ya na gawt shapraw kau ai da. Gawt shapraw kau re she, hpang jahpawt shaloi she, Shi madu jan she tsun ai da. e, i, ngai, na, shi shawng arut dat ai da. E, ndai hku ma, dai num jan gaw grai tsawm mayu na grai ma na she, dai hpa jet, ma ja arut dat ai hte hpa jet dai wa je mat ai da. Je mat na she, dai num wa tsun ai da, "E, i, ngai na myi man gara hku re rai? Grai tsawm ai i?" ngu madu wa hpe san. E, ga gwi, ga gwi zawn zawn mun hkrai hkrai rai mat ai da. Dai shaloi she, "E, nang atsawm n arut na rai nga ai." ngu na madu wa hpe bai arut dat jang,. madu wa na myi man hku hku amun hkrai hkrai tu mat ai da. Ga gwi zawn zawn rai mat shaloi mare masha ni gaw, ndai yan la gaw Shinggyim masha n re, Ga Gwi re majaw she, anhte mare masha ni hpe roi, roi sha ai." ngu na shanla lahkawng hpe mare ting jawm abyen sat kau ai da. Dai shani kaw na dai mare gaw, i, roi sha ai la n nga sai. kadai mung kadai na hkauna de, yi sun de rai na grai pyaw hkra nga mat ai da. |